Belangrijke waarden om in de gaten te houden met diabetes type 2 zijn:
Als deze waarden goed zijn, heb je minder kans op problemen aan je hart. Als je hart minder goed werkt kunnen andere organen hun werk ook minder goed doen. Laat jouw waarden daarom ieder jaar controleren.
Glucosewaarden
Een gezonde bloedglucosewaarde ligt tussen de 4 en de 6 mmol/L voor het eten, en onder 10 mmol/L na het eten. Dit worden ook wel streefwaarden genoemd. Een hoge glucosewaarde kan schade veroorzaken aan je bloedvaten en zenuwen. Daarom meet de praktijkondersteuner de glucosewaarde bij iedere controle. De glucosewaarde kun je ook eenvoudig zelf meten.
Minstens één keer per jaar wordt het HbA1c gemeten. HbA1c geeft een indruk van je bloedglucosewaarden van de laatste zes tot acht weken. Het is geen gemiddelde waarde. Een goed HbA1c is 7% of lager.
Bij een hoge glucosewaarde krijg je het advies om de leefstijl aan te passen. Het kan nodig zijn om ook medicijnen te gebruiken om je glucosewaarde te verlagen. Tip: bespreek bij iedere controle of jouw behandeling nog past bij je gezondheid en leefstijl.
Bloeddruk
Je bloeddruk is een goede graadmeter voor je gezondheid. Factoren zoals veel stress, hoge glucosewaarden, ongezond eten en problemen aan je bloedvaten en nieren kunnen zorgen voor een hogere bloeddruk. Een hoge bloeddruk is ongezond voor je lichaam.
Bij een normale bloeddruk is de bovendruk lager dan 140 en de onderdruk lager dan 90. Het liefst heb je een bovendruk van 120 of lager. Hiermee heb je het minste risico op hart- en vaatziekten.
Je bloeddruk wordt minimaal een keer per jaar gecontroleerd door de praktijkondersteuner. Als je medicijnen gebruikt om je bloeddruk te verlagen dan is het nodig om je bloeddruk vaker te controleren. Bij een hoge bloeddruk met diabetes krijg je medicijnen om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen.
Cholesterol
Je lichaam gebruikt de vettige stof cholesterol als bouwstof voor de aanmaak van cellen en hormonen. Als je te veel LDL-cholesterol in je bloed hebt kunnen je bloedvaten dichtslibben. Daarom wordt de cholesterolwaarde ieder jaar gecontroleerd. De waarde van het LDL-cholesterol kan het beste onder de 3 zijn. Je hebt een verhoogd risico op hart- en vaatziekten als je LDL-cholesterolwaarde hoger is dan 3.
Lees meer over cholesterol onderzoeken op Hartstichting.nl
Nierfunctie onderzoek
Gezonde nieren halen afvalstoffen uit het bloed. Als de nieren niet goed werken, blijven er afvalstoffen achter in het bloed. Ook plas je dan belangrijke bouwstoffen uit, zoals eiwit. Daarom wordt het bloed en de urine onderzocht tijdens de jaarlijkse controle.
Met bloedonderzoek wordt gekeken hoeveel van het afvalstofje kreatinine er in je bloed zit. Als er veel kreatinine inzit, kan het zijn dat de nieren minder goed werken. De normaalwaarde is 60 ml per minuut of hoger. Bij een waarde lager dan de normaalwaarde werken de nieren minder goed.
Ook wordt gekeken of het eiwit albumine in de urine zit. Hoe meer eiwit in de urine, hoe groter de nierschade. De normaalwaarde voor mannen is het 2,5 of lager. Voor vrouwen is het 3,5 of lager. Als de waarde hoger is dan heb je mogelijk nierschade en is het nodig om dat te behandelen. Lees meer over nierschade voorkomen met diabetes op Nierstichting.nl
BMI en buikomvang
Als je diabetes hebt is een gezond gewicht van belang. Het maakt je gevoeliger voor insuline en zorgt voor stabielere bloedglucosewaarden. Ook heb je minder kans op complicaties als hart- en vaatziekten. Met de BMI (Body Mass Index) kun je uitrekenen of je gewicht gezond is in verhouding tot je lengte. Als volwassene heb je een gezond gewicht als je BMI tussen de 18,5 en 25 is.
BMI zegt niet alles. Minstens zo belangrijk is je buikomvang. Hiermee onderzoek je hoeveel buikvet je hebt. Buikvet geeft risico’s voor je gezondheid. Iemand die veel sport kan door spiermassa een hoger BMI hebben maar weinig buikvet. Terwijl iemand met een BMI lager dan 25 toch een grote buikomvang kan hebben.
Je buikomvang meet je met een meetlint in het midden tussen de onderste rib en de bovenkant van het bekken. Ongeveer ter hoogte van de navel. Adem uit als je je middelomtrek meet. Je hebt een risico op gezondheidsproblemen als man met een omtrek van 102 cm of meer. Als vrouw met een omtrek van 88 of meer. In dat geval is het verstandig om te proberen om af te vallen.
Conditie
Als je je inspant moet je hart harder werken en versnelt je hartslag. Als je een goede conditie hebt stijgt je hartslag minimaal en herstelt deze snel weer na in spanning. Bij een slechte conditie duurt het herstel lang. De conditie kun je trainen.
Als je arts problemen aan je hart vermoed of als je hartpatiënt bent dan kan je arts een inspanningstest aanvragen om te onderzoeken hoe je hart reageert op inspanning. Deze test wordt ook wel de fietstest genoemd. Tijdens de inspanning wordt er een hartfilmpje (ECG) gemaakt. Omdat het hart tijdens inspanning harder moet rondpompen zijn afwijkingen dan beter te zien dan wanneer je lichaam in rust is.
Bij gespecialiseerde sportscholen kun je laten meten hoe goed je conditie en uithoudingsvermogen is. Er bestaan ook conditietesten die je zelf thuis kunt doen. Komt er uit de test dat je conditie matig of slecht is? Bespreek dan met je praktijkondersteuner wat je kunt doen om je conditie te verbeteren.
Ken je waarden
Nu vraag je je misschien af hoe het met jou waarden is. Wist je dat je jouw gegevens kan teruglezen in het patiëntenportaal of PGO? Een patiëntenportaal is een beveiligde online omgeving waar je jouw eigen medische gegevens kunt bekijken die in het informatiesysteem van één zorgverlener staan. Zoals van jouw huisartspraktijk. Vraag na bij je huisartspraktijk hoe je toegang krijgt tot jouw patiëntenportaal.
Een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) verzamelt medische gegevens van verschillende zorgverleners op een beveiligde manier. Een PGO kan gegevens ophalen uit systemen van: jouw ziekenhuis, de huisarts, apotheek en andere zorgverleners. Je kunt zelf gegevens toevoegen aan het PGO, zoals je eigen metingen van je glucosewaarde, bloeddruk en gewicht. Deze gegevens kun je delen met je zorgverlener. Zo heb je één plek waar je jouw gegevens kunt bekijken. En jij bepaalt aan wie welke gegevens verstrekt worden.
Check jouw risico zelf
Naast deze onderzoeken zijn er signalen waaraan jij zelf kunt herkennen dat er problemen zijn met je gezondheid. Doe de risicocheck om erachter te komen of dat bij jou ook zo is.