Beschouw je diabetes als je metgezel
Diabetes heeft effect op je stemming. Vooral als je bloedglucosewaarden niet goed gereguleerd zijn, kun je je sneller somber of angstig voelen. En er wordt in onze maatschappij nogal veel van ons verwacht, wat niet altijd lukt als je diabetes hebt. Ook in sociaal opzicht is het moeilijk. Je moet steeds op je eetpatroon letten: gezellig, een feestje, maar kan ik dit stuk taart wel nemen en moet ik me daar voor schamen? Klinisch neuropsycholoog Paul de Wit schetst 8 situaties waar je tegen aan kunt lopen met diabetes en hoe je hier het beste mee om kunt gaan.
Stappenplan: 8 situaties
- Ontkenning
Veel mensen doen alsof de diabetes er niet is. Die houding heeft als risico dat je over tien of twintig jaar te maken krijgt met complicaties als zenuwschade of nierfalen.
Advies: Realiseer je dat als je je glucosewaarde nu in balans kan houden en zo gezond mogelijk leeft – hoe lastig ook– positieve effecten zal hebben in de toekomst. - Vermoeidheid
Vermoeidheid kan komen doordat je jezelf te veel uitput, maar er zit een adder onder het gras. Vermoeidheid kan namelijk ook worden veroorzaakt doordat je bang bent om over je grenzen te gaan. Voor de zekerheid doe je het daarom rustig aan, wat leidt tot conditieverlies.
Advies: Het is belangrijk om bij jezelf na te gaan wat voor type jij bent: ga jij steeds over je grenzen en moet je het iets rustiger aan doen of ben je iemand die bang is om nog vermoeider te worden en daarom wellicht te weinig doet? Je hoeft niet ineens als een gek te gaan sporten, maar het is belangrijk om waar het kan in beweging te komen. - Diabetes burn-out
Diabetes vraagt de nodige aandacht. Als je dat moet combineren met een veeleisende baan of een druk gezin, dan ligt een diabetes burn-out op de loer. Merk je dat je vastloopt, nergens zin in hebt en helemaal vermoeid bent, dan kan het zijn dat je een diabetes burn-out hebt. Dit komt vaker voor dan je denkt. Schaam je hier vooral niet voor.
Advies: Probeer het niet in je eentje op te lossen, maar ga naar je huisarts en vraag hulp. Vaak zal de huisarts zelf een aantal gesprekken met je voeren of je wordt doorgestuurd naar een psycholoog. - Niet meer kunnen werken
Sommige mensen hebben zo veel last van complicaties dat ze helemaal of gedeeltelijk moeten stoppen met werken. Zij kunnen bijvoorbeeld hulp zoeken bij Diabetesvereniging Nederland. Het kan ook bevredigend zijn om vrijwilligerswerk te doen, vooral als het werk is waarin je wordt geprikkeld en uitgedaagd.” - Jezelf altijd moeten verantwoorden
De Wit: “Je hoeft niet van de daken te schreeuwen hoe zwaar het allemaal is, maar laat anderen wel weten dat de diabetes er is. Vertel op een luchtige manier dat diabetes niets abnormaals is, het is een ziekte die juist veel voorkomt. Jij hebt niet om die diabetes gevraagd, maar de ziekte verwacht wel van je dat je jezelf af en toe terugtrekt om je bloedglucosewaarden te controleren of insuline te spuiten. Dat is niet leuk maar is nu eenmaal zo.” - Niet meer 100% kunnen functioneren
Realiseer je dat er een rouwproces bij hoort als dingen echt niet meer gaan. Stel: jij houdt heel erg van sporten en dat lukt niet meer, dan is dat niet iets waar je zo maar overheen stapt. Je zult door een verdrietige periode gaan. Hoe lang die periode duurt, dat verschilt per persoon. Van belang is dat je jezelf op een gegeven moment weer probeert open te stellen voor andere dingen. Kijk naar de toekomst, probeer alternatieven uit. Kom je daar niet uit, zoek dan hulp, zodat je kunt uitzoeken wat je nog wél kunt.” - Zelfmedelijden
Zelfmedelijden mag, dat is zelfs heel normaal. Maar de valkuil is dat je er te veel mee bezig bent. Dat is ook weer niet goed, want dat kan ertoe leiden dat je het gevoel hebt dat je er alleen voor staat en dat niemand je begrijpt. Die houding kan mensen soms afstoten, zeker als je alle schuld afschuift op je diabetes. Stel: je zat laag en reageerde daardoor chagrijnig op een collega. Dan kun je denken: dat moet die ander begrijpen, maar je kunt ook op die collega afstappen en zeggen: ‘Sorry, dat was niet de bedoeling.’ Je zult merken dat je daarmee veel meer sympathie oogst.” - Depressie
We spreken over een depressie als je jezelf twee weken of langer heel somber voelt, niets meer wilt doen, slecht slaapt, moe bent, concentratieproblemen hebt, het leven niet meer ziet zitten. Een heel lijstje aan ellende waar je geen invloed meer op hebt. Dan is het hoog tijd om hulp te zoeken. Zeker als er suïcidale gedachten zijn, maar ook als er sprake is van een somberheid die maar blijft knagen en zeuren. Maak een afspraak met je huisarts, zodat die je kan verwijzen naar een psycholoog of andere hulpverlener.”
