Hart- en vaatziekten en diabetes type 2
Bij diabetes is het zaak om de bloedglucose zo stabiel mogelijk te houden. (Te) hoge bloedsuikers kunnen op de lange termijn voor complicaties zorgen. Eén van die complicaties is hart- en vaatziekten. Het hart en de bloedvaten zijn erg vatbaar voor hoge concentraties glucose in het bloed. Daardoor raken bloedvaten verstopt of gaan kapot. Ook raken vaatwanden van grotere vaten beschadigd, vindt slagaderverkalking plaats en stijgt de bloeddruk.
Wat zeggen de richtlijnen in het CVRM?
In de CVRM uit 2018 (pdf) staat dat diabetes een risicofactor is voor hart- en vaatziekten, net als cholesterol, bloeddruk en lichaamsgewicht. Het voedingspatroon beïnvloedt deze risicofactoren. Met andere woorden, door bepaalde richtlijnen te volgen op het gebied van eten kun je het risico op hart- en vaatziekten verlagen. Zo staat erin opgenomen dat de belangrijkste voedingsstoffen die het risico op hart- en vaatziekten zijn:
- Verzadigde vetzuren. Deze verhogen het cholesterol ten opzichte van onverzadigde vetzuren.
- Zout. Dit verhoogt de bloeddruk.
- Vezels. Deze verlagen het risico op hart- en vaatziekten.
Andere voedingsmiddelengroepen die het risico op hart- en vaatziekten verlagen, zijn groente, fruit, vis en ongezouten noten.
Adviezen van de Gezondheidsraad
In het CRVM staan voedingsrichtlijnen die zijn gebaseerd op de adviezen van de Gezondheidsraad uit 2015 en het Voedingscentrum en de Europese richtlijnen van de ESC (European Society of Cardiology). De Nederlandse richtlijn van de Gezondheidsraad ‘Richtlijnen goede voeding 2015’ is vertaald door het Voedingscentrum in praktische adviezen, ‘Richtlijnen Schijf van Vijf’, en geeft aanbevelingen voor een gezond voedingspatroon om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen. Een samenvatting van de adviezen vind je hieronder.
Hoe zit het met het koolhydraatarme dieet?
Dr. Ineke van Dis, voedingswetenschapper bij de Hartstichting, licht toe: “De Hartstichting is geen voorstander van een dieet laag in koolhydraten bij het hebben van hart- en vaatziekten. Hieronder verstaan we voeding hoog in vetten en eiwitten. Als toch voor voeding laag in koolhydraten wordt gekozen, dan is het voor het voorkomen van hart- en vaatziekten zinvol om ook daarbij verzadigd vet door onverzadigd vet te vervangen. Het is overigens ongunstig om verzadigd vet door suikers te vervangen.”
Kijk uit met cholesterol
“In de praktijk zie ik dat het dieet laag in koolhydraten zich van diabetespatiënten nu uitbreidt naar de algemene bevolking en hart- en vaatziekten- patiënten. Dat lijkt me ongewenst. Als een patiënt diabetes heeft, dan krijgt deze conform de richtlijnen bijna altijd cholesterolverlagende medicatie. De nadelige effecten van meer vet, in het bijzonder meer verzadigde vetten, worden dan gecompenseerd door die medicatie. Echter, de algemene bevolking slikt geen medicatie en kent die compensatie dus niet. Je ziet bijvoorbeeld weer een toename van het gebruik van roomboter. De verzadigde vetten hierin verhogen het cholesterolgehalte”.
