We ontvangen af en toe reacties op artikelen die gaan over leefstijl en een gezond gewicht, zoals: ‘Waarom wordt er altijd gezegd dat diabetes type 2 mijn eigen schuld is? Ik eet gezond, ben niet te dik en toch heb ik het wel.’ Type 2 diabetes is zeker niet alleen je eigen schuld. Slijtage van de alvleesklier en aanleg spelen ook een grote rol bij het ontwikkelen van type 2 diabetes.
(Erfelijke) Aanleg voor diabetes
Diabetes type 2 is nooit enkel je eigen schuld. Je hebt het risico om diabetes type 2 te ontwikkelen door erfelijke aanleg in combinatie met de manier waarop je leeft. Bij sommige mensen met (kans op) type 2 spelen leefstijlfactoren wel een grote rol. Te weinig beweging, ongezond eten, roken en drinken zijn de belangrijkste. Dat zijn factoren waar je zelf invloed op hebt. Voor een ander deel van de mensen ligt dat echter wat gecompliceerder. Het is namelijk soms ook een kwestie van aanleg, die per persoon verschilt.
Opslag van overtollig vet
Eglantine Barents, voormalig beleidsadviseur bij DVN en diëtist, legt uit dat een risicofactor voor het krijgen van diabetes type 2 de plek in het lichaam is waar overtollig vet wordt opgeslagen. Als er aanleg is om vet op te slaan in de buikholte (in en rondom de organen), dan verhoogt dat het risico op diabetes type 2. Een lager risico heb je als vet op de billen, heupen en/of bovenbenen gaat zitten.
Verschil aanleg per etniciteit
Ook je afkomst speelt een rol. Aziatische vrouwen hebben al kans op type 2 bij een lager BMI dan Europese vrouwen, terwijl vrouwen met een donkere huidskleur dit pas hebben bij een hoger BMI.
Ouderdom of slijtage van de alvleesklier
Vroeger werd diabetes type 2 ook wel ouderdomssuiker genoemd. Volgens Barents kan een beetje overgewicht op oudere leeftijd al voldoende zijn om diabetes te krijgen. Dit heeft dan alles te maken met slijtage of ouderdom van de alvleesklier. De alvleesklier maakt onder andere insuline aan. Deze insuline wordt aan het bloed afgegeven. Daarmee wordt de bloedsuikerspiegel geregeld. Door ouderdom of slijtage kan de productie van insuline (deels) stoppen of afnemen. Meer informatie over wat de alvleesklier te maken heeft met diabetes vind je in het artikel ‘alvleesklier en diabetes’ van het Diabetesfonds.
Fors overgewicht maar geen diabetes type 2
Maar, legt Barents uit, iemand die te zwaar is hoeft niet per definitie diabetes te ontwikkelen. ’Je hebt mensen met een supersterke alvleesklier, die bij ernstig overgewicht soms wel 500 eenheden insuline per dag aanmaken. Ter vergelijking: een gezond iemand heeft per dag slechts 40 eenheden nodig.’
Diabetes type 2 beheersbaar houden
Leefstijl is niet altijd de oorzaak van type 2 diabetes, maar een gezonde leefstijl draagt wel bij aan het beheersbaar houden van je diabetes. Eet je bijvoorbeeld weinig koolhydraten en beweeg je veel, dan heeft je lichaam minder insuline nodig om bloedsuikers om te zetten. Het kan zijn dat je daardoor minder of geen medicijnen nodig hebt om je bloedglucosewaarde te verlagen. Ben jij benieuwd of er nog winst te behalen valt op het gebied van leefstijl om grip op je diabetes te krijgen? Dan zijn er diverse boeken die je daarbij kunnen helpen, ook als je al best gezond leeft.
In het boek ‘Diabetes type 2? Maak jezelf beter’ en het gelijknamige Kookboek en ‘Hart- en vaatziekten? Maak jezelf beter’ legt van internist Hanno Pijl uit hoe je grip kunt krijgen op je diabetes aan de hand van een wetenschappelijk onderbouwd, succesvol stappenplan. Het boek van huisarts Tamara de Weijer ‘Eet beter in 28 dagen’ helpt je bij het veranderen van je voedingspatroon. In het boek ‘Een shotje Leefstijl‘ legt huisarts Jacqui van Kemenade de invloed van leefstijl op je diabetes uit. Dit boek gaat in op de relatie tussen wat je eet en je gewicht, de gezonde bacteriën in je darm en je weerbaarheid. Bewegen, gewicht en eetlust bepalen niet alles.